Kersttoespraak Gouverneur van Curaçao 2016

Beste medeburgers,

Vandaag is het kerstfeest. Net als overal op de wereld wordt ook op Curaçao de geboorte van Jezus Christus gevierd. Het is een vreugdevol feest van hoop: de geboorte van een kind dat vertrouwen geeft voor de toekomst. Nu maken we ons op voor 2017, een jaar dat we tegemoet treden met heel veel goede voornemens, hoop en vertrouwen.

Vertrouwen in de toekomst en vertrouwen in elkaar is erg belangrijk, het is het cement van onze samenleving, de kurk waar de maatschappij op drijft. Zonder vertrouwen kan een samenleving niet functioneren, laat staan zichzelf verder ontwikkelen. Vertrouwen ligt aan de basis van iedere maatschappij, dus ook aan de onze. Bij een gebrek aan vertrouwen ontstaat wantrouwen, het zijn keerzijden van dezelfde medaille. Net als in andere delen van de wereld wordt het gebrek aan vertrouwen van de burger helaas ook in onze samenleving in toenemende mate zichtbaar.

Uit recent onderzoek van ons Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat de burgers van Curaçao het geloof in onze democratie steeds verder verliezen. Zo geeft slechts één op de vier mensen aan nog geïnteresseerd te zijn in de politiek. Daarmee is de spreekwoordelijke kloof tussen burger en politiek helaas groter dan ooit. Maar deze ontevredenheid geldt niet alleen voor de politiek. Ook ons vertrouwen in andere instituties als overheid, pers, vakbond en zelfs het rechtssysteem is laag. Zorgelijk is ook dat het vertrouwen tussen burgers onderling is afgenomen. Slechts één op de drie van u vindt dat de meeste mensen te vertrouwen zijn. Waar je vroeger zonder problemen een boodschap kon gaan doen zonder de voordeur af te sluiten, is dat vandaag de dag helaas wel anders. Curaçao volgt met deze ontwikkelingen een trend die op meerdere plaatsen in de wereld zichtbaar is. De redenen die aan het tanende vertrouwen ten grondslag liggen, laten zich niet makkelijk raden. Duidelijk is dat velen van u menen dat het beter kan en dat het beter moet.

Om het geschonden vertrouwen te kunnen herstellen is het van groot belang dat we onderkennen hoe het is ontstaan. We moeten voorkomen dat we de instituties en elkaar nog verder de rug toekeren. We moeten ons ook niet verliezen in negativisme, maar eerlijker tegenover elkaar moeten zijn, proberen realistische verwachtingen te wekken, transparant te handelen en misschien moeten we ook wat meer de nadruk leggen op gemeenschapszin en het algemeen belang in plaats van individuele zelfontplooiing. Met elkaar dienen we te streven naar openheid over onze beweegredenen en onze doelen. En daarbij moeten we niet alleen naar de ander kijken, maar vooral ook naar onszelf. Natuurlijk behoren onze instituties de samenleving te dienen, maar u heeft nadrukkelijk ook een eigen verantwoordelijkheid wanneer het gaat om de zorg voor de samenleving. Vertrouwen moet van twee kanten komen. Wij burgers moeten onszelf open stellen voor toenadering tot de ander, respect tonen en we moeten ruimte bieden voor verbinding. Dit zijn essentiële bouwstenen voor een fundament waarop vertrouwen wordt gebouwd. Alleen dan kunnen we gezamenlijk het tij keren en het vertrouwen herstellen. Dat geldt niet in de laatste plaats voor het bouwen aan vertrouwen tussen landen. De lange verbintenis die bestaat tussen de landen van ons Koninkrijk, is er één van up’s en down’s. Net als in een huwelijk zijn we het vaak met elkaar eens, maar soms verschillen we stevig van mening en net als in een huwelijk geldt dat vertrouwen, commitment en vastberadenheid de basis zijn voor een gezonde relatie. Het is zaak dat we samen in onze relatie blijven investeren en aan onze relatie blijven werken. Alleen dan is het Koninkrijk meer dan alleen een staatkundige structuur van een paar landen. Dit is onze opdracht en dat zijn we ook aan elkaar verplicht.

Beste medeburgers,

Er is dus werk aan de winkel, maar gelukkig toont het onderzoek aan dat er ook veel positieve ontwikkelingen zijn. U bent terecht heel trots op Curaçao en op onze cultuur. U bent over het algemeen tevreden en het overgrote deel van u is van mening dat uw sociale positie de komende jaren gaat verbeteren en is ook bereid daartoe het initiatief te nemen. U bent positief over uw gezinssituatie en de buurt waarin u leeft. Ten slotte bent u sociaal bewogen, participeert nadrukkelijk in de samenleving en toont betrokkenheid door uw belangeloze inzet ten behoeve van de kwetsbare groepen zoals arme kinderen, werkelozen, ouderen en gehandicapten. Uit dit alles spreekt naastenliefde en barmhartigheid welke hoop en vertrouwen geeft voor de toekomst. De toekomst van uzelf, uw gezin, uw wijk, uw land en die van ons Koninkrijk.

Ik wil afsluiten met een citaat van John Maxwell. Hij stelt: “You build trust with others each time you choose integrity over image, truth over convenience, or honor over personal gain.”

Wanneer we dit het komende jaar met elkaar in de praktijk brengen heb ik er alle vertrouwen in dat we een fantastisch 2017 tegemoet gaan!

Mede namens mijn echtgenoot Herman wens ik u allen een gezegend kersfeest toe en hoop dat het nieuwe jaar u veel voorspoed, gezondheid en eendracht zal brengen.

Toespraak Gouverneur

ter gelegenheid van de opening van de tentoonstelling over het leven van George Maduro

op woensdag 24 augustus 2016

Geachte aanwezigen,

Het is voor mij een grote eer hier voor u te staan en te mogen spreken bij de opening van de tentoonstelling naar aanleiding van het 100e geboortejaar van George Maduro. Een eer temeer om dit te doen in het huis waar hij geboren en opgegroeid is en in de aanwezigheid van een aantal van zijn directe verwanten. 

Naar mijn stellige overtuiging krijgt het levensverhaal van George Maduro en de idealen waar hij voor stond, met de tentoonstelling de bijzondere aandacht die het verdient. En niet alleen hier op Curaçao en in de regio, maar binnen het gehele Koninkrijk. En wanneer ik het heb over de tentoonstelling, dan bedoel ik eigenlijk het hele project. Want naast de expositie is er door de organisatoren een uitgebreid educatief programma opgesteld voor onze scholieren. Zo worden er rondleidingen verzorgd en is er lesmateriaal beschikbaar gesteld voor het funderend en het voortgezet onderwijs. Ook is er een stripboek gemaakt, welke bijna klaar is, en is er een indrukwekkende film over het leven van George Maduro geproduceerd. En dat alles zowel in het Papiaments als in het Nederlands. Al met al een omvattend en waardevol programma waar we met recht trots op kunnen zijn.

Geachte aanwezigen,

George Maduro kwam uit een familie van Portugese Joden die zich reeds in de zeventiende eeuw via Amsterdam op Curaçao hadden gevestigd. Zij ontwikkelden zich in die tijd tot zeer succesvolle ondernemers en waren actief op veel verschillende terreinen en in meerdere landen. Velen weten het niet, maar voor de komst van de olie-industrie op Curaçao was de familie Maduro zelfs de grootste werkgever op ons eiland en heeft daarmee, tezamen met de Joodse gemeenschap als geheel, een belangrijke bijdrage geleverd aan de welvaart van Curaçao zoals we het nu kennen.

George groeide op op dushi Korsòu. Hij had een onbezorgde jeugd, letterlijk op de plek waar wij nu staan. Op jonge leeftijd vertrok hij naar Nederland om te gaan studeren. Zijn leven nam een dramatische wending toen zijn studie rechten ruw onderbroken werd door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog en de bezetting van Nederland door de Duitsers. George werd opgeroepen als dienstplichtige en heeft zich in de meidagen van 1940 onderscheiden als een moedig en heldhaftig militair. Voor zijn daden ontving hij kort na de oorlog –als enige Caribische Nederlander- postuum de Militaire Willems-Orde. Kort na de capitulatie van het Nederlandse leger, werd Maduro twee weken opgesloten in de gevangenis van Scheveningen, het zogenaamde ‘Oranjehotel’. Na zijn vrijlating ging George in het verzet. Enige tijd later werd hij opnieuw opgepakt en nu voor bijna acht maanden vastgezet, veelal in eenzame opsluiting. Het is tekenend voor zijn standvastigheid dat hij zijn ouders verzocht om niet hun invloed aan te wenden zodat hij vrijgelaten zou worden. Uiteindelijk werd hij toch door de Duitsers vrijgelaten. Maduro dook onder en vervolgde zijn activiteiten voor het verzet.

Uiteindelijk besloot hij via België en Frankrijk naar Engeland te vluchten. Op de grens van België en Frankrijk werd hij verraden en wederom gevangen gezet. In de gevangenis was hij een voorbeeld voor de anderen. Hij sprak de andere gevangenen regelmatig moed in. Toen de gevangenis in 1944 door de geallieerden werd gebombardeerd was er een kans voor hem om te ontsnappen. George koos er echter voor om andere gevangenen onder het puin uit te graven in plaats van zelf te vluchten. Hierdoor werd hij wel weer opgepakt en uiteindelijk overgeplaatst naar het concentratiekamp Dachau waar hij op 8 februari 1945 overleed. Op 17 april werd Dachau door de Amerikanen bevrijd….

Als Yu Korsòu ben ik heel trots op George Maduro. Hij is voor mij een bron van inspiratie. George stond voor zijn idealen en handelde er ook naar. Het individuele belang was voor hem daarbij ondergeschikt aan het collectieve. Op verschillende cruciale momenten in zijn leven had hij de kans om voor zichzelf te kiezen, maar deed hij precies het tegenovergestelde en koos voor het belang van de ander of voor het algemeen belang. Hij stond pal voor vrijheid, vocht tegen onrecht, onderdrukking en geweld. Uiteindelijk betaalde hij voor zijn strijd de hoogste prijs. Deze waarden, de waarden van George Maduro, staan heden ten dage onder druk. Ook op Korsòu merken we dat het algemeen belang regelmatig opzij gezet wordt voor eigen gewin. Onze samenleving wordt in toenemende mate geconfronteerd met uitwassen van individualisme, normvervaging, criminaliteit en geweld. Met alle gevolgen van dien….

Graag maak ik gebruik van de gelegenheid om het belang van een expositie als deze te benadrukken. “Opdat wij niet vergeten” Dat is een tekst die op veel oorlogsmonumenten overal ter wereld te vinden is. Het herinnert ons eraan dat mensen zoals George Maduro, en velen met hem, hun leven gegeven hebben in de strijd tegen geweld en onderdrukking. Het zijn deze idealen waaraan wij onze vrijheid te danken hebben. Opdat wij niet vergeten….

Natuurlijk kunnen we de verschrikkingen die destijds hebben plaatsgevonden niet ongedaan maken. We kunnen er echter wel van leren. We moeten ervan leren! We moeten leren waar vooroordelen, discriminatie en vervolging uiteindelijk toe kunnen leiden opdat het in de toekomst niet meer voorkomt. We moeten ook vroeg beginnen met het uitdragen van deze boodschap aan de jeugd. En laat dat nu precies zijn wat deze tentoonstelling doet! De focus op jongeren en scholieren is volledig terecht. Niet alleen vanuit het perspectief dat wij niet mogen vergeten, maar ook vanuit het idee dat de jeugd de toekomst heeft. Ik ben dan ook blij dat straks in de bibliotheek er een grote groep kinderen voor een feestelijke opening zullen zorgen. Zij zijn namelijk de belangrijkste doelgroep van deze tentoonstelling; hij is speciaal voor hen samengesteld. Via de levensgeschiedenis van George Maduro krijgen zij inzicht in een andere tijd en ervaren ze de impact die de gebeurtenissen op zijn leven hadden en op dat van zijn familie. 

Het was Otto Frank, inderdaad de vader van Anne, die zei dat we niet kunnen veranderen wat heeft plaatsgevonden. Het enige wat we kunnen doen is leren van het verleden en ons realiseren wat discriminatie en vervolging van onschuldige mensen écht betekent. 

Otto Frank geloofde dat het ieders plicht was om vooroordelen tegen te gaan en ik ben het volledig met hem eens. Vooroordelen zijn gevaarlijk omdat ze van kwaad naar erger gaan. Wanneer we mensen beoordelen op basis van vooroordelen of stereotypen en ze anders gaan behandelen, dan maken we ons schuldig aan discriminatie. Discriminatie is helaas ook in onze wereld nog aan de orde van de dag. Kijk naar de behandeling van allerhande groepen van minderheden en het religieus extremisme dat vandaag de dag welig tiert. De geschiedenis leert ons dat discriminatie eenvoudig kan leiden tot vervolging en geweld. Genocide is dan de ultieme expressie van haat en geweld tegen een bepaalde bevolkingsgroep. Dit is wat de joden onder het Nazi-regime hebben ondervonden.

De gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn, zeker voor een joodse familie als de Maduro’s, afschuwelijk en afschrikwekkend geweest. Ik hoop oprecht dat de keuzes die George Maduro maakte de mens van vandaag aan het denken zal zetten. Want alleen door erover na te denken, kun je je gedrag veranderen. Echte verandering begint bij jezelf.

Ik zal afsluiten.

Een bijzonder woord van dank aan de Stichting de Cultuur Kameleon, alsmede aan onze gastheer, de Vertegenwoordiger van Nederland en zijn team. Hartelijk dank voor de moeite die jullie genomen hebben. Het resultaat getuigt van grote inzet en betrokkenheid. Masha masha danki, opdat we niet vergeten…

--------

Diskurso den kuadro di Aña Nobo Gobernadó señora L.A. George-Wout

Willenstad, 4 di yanüari 2016 Dama i Kabayero bonochi,

Na komienso di e aña nobo aki ta bon pa reflehá un ratu i puntra kiko ta e diferensia entre 31 di desèmber i promé di yanüari?  Pa mi djis parafraseá Shakespeare: ‘What’s in a date?’ Ta kestion di un dia so! I  tòg, tras di esun dia akí tin un mundu di diferensia skondí. E promé fecha nos ta identifiká komo aña bie i e otro komo aña nobo. Nos por mira e diferensia aki ku un sentido di realismo i bisa ku na kambio di aña, si mira bon, nada no ta kambia i ku bida ta sigui su kurso. Pero nos por skohe tambe pa kuminsá ku un bientu fresku òf en todo kaso kuminsá traha ku ánimo i kurashi nobo na e tareanan ku nos tin nos dilanti. Hasiendo esaki nos por krea energia nobo pa, asina duna kontenido na nos plannan i alkansá nos metanan.

Siendo siudadanonan di un pais relativamente hóben nos no por sinta ketu i laga desaroyonan bini riba nos. Esaki lo resultá den fatalismo. Nò, pa nos ta kuadra mas bien un entusiasmo habrí ku konfiansa den futuro i tur afan pa kuminsá pa logra. Trabou tin!

Banda di tur prekupashon i desafio, tin lusnan di speransa ku a kuminsá bria den nos komunidat. Ekonomia a kuminsá krese na eskala modesto. A tuma desishonnan importante riba tereno sosial-ekonómiko. I bienestar di pueblo ta poné enfátikamente riba agènda, esaki tantu pa loke ta trata enseñansa komo salubridat públiko. Ta importante pa logra mas paso konkreto riba e terenonan akí. Kada un di nos mester, a base di nos kompromiso ku e komunidat di Kòrsou, asumí nos responsabilidat i  aportá na mas desaroyo pa nos Pais. 

Mi ta konvensi  ku e disponibilidat aki ta biba serka hopi hende i ku por mustra e disponibilidat aki na diferente manera. Tin bes ta kestion di buska pa haña e forma adekuá. Pa esun, su aporte ta nifiká simplemente kumpli kuidadosamente  ku e trabou ku e ta hasi, sea ta den sektor privá, den Gobièrnu òf den un organisashon sosial. Pa e otro ta e posibilidat pa hasi algu èkstra riba tereno sosial-kultural. Kada un di nos presente tin un responsabilidat spesial. Un responsabilidat pa kaminda por, hasi é diferensia.   E chènsnan pa nos komunidat ta eksitoso, ta den man di kada un ku tin un posishon di importansia den nos komunidat. Pa por logra e éksito aki mester tin unión. Esaki ta nifiká ku nos mester aserká otro, pa tin interkambio kon duna kontenido pa logra adelanto di Pais. Union ta di vital importansia relashoná ku e hopi temanan di atenshon den nos komunidat. Meskos ta konta pa e kontenido di nos relashon ku partnernan den Reino.

Entretantu nos ta na 4 di yanüari i e promé dia di trabou ta tras di lomba. 

Ta bon pa nos para ketu i  puntra - maske ta un ratu asina - kiko tabata nos aporte awe na bienestar di Kòrsou i tur su hendenan. 

Ban hasi nos mes e pregunta akí durante kada dia di e Aña Nobo aki! 

Dama i kabayero, 

Mi ta pidi Todopoderoso duna kada un di nos forsa i sabiduría pa por aportá lo máksimo pa nos Pais!  Mi ta deseá Boso tambe na nòmber di Herman un 2016 próspero! 

Laga nos brinda riba e aña nobo akí. 

Salú! Biba Kòrsou!

Kersttoespraak Gouverneur Mw. L.A. George-Wout

Beste medeburgers,

Heden staan we wederom aan de vooravond van de viering van Kerstmis. Een feest dat velen van u gezamenlijk met uw geliefden, familie en vrienden doorbrengen. Het is een feest dat licht in de duisternis brengt; een feest dat in het teken staat van verzoening en van vrede.

Het is ook een tijd waarin we met elkaar stil staan bij hetgeen er het afgelopen jaar heeft plaatsgevonden.

Reflectie en bezinning zijn nodig om daarna gezamenlijk de blik weer op de toekomst te kunnen richten.

De wereld van vandaag is er een vol tegenstellingen. Velen van ons voelen zich beklemd als gevolg van de vijandschap en het geweld dat dagelijks via de media tot ons komt. De dingen die mensen elkaar aandoen, in het klein en in het groot, zijn soms moeilijk te bevatten. Hoopgevend is te zien hoe mensen zich desondanks blijven inzetten om de wereld een betere plaats te maken. Wanneer ik aan hoop denk, komen bij mij ook de televisiebeelden van de vluchtelingenstromen overal in de wereld naar boven. Mensen die vluchten voor oorlog of terrorisme. Mensen uit Afrika en het Midden-Oosten, die in bootjes of te voet naar Europa gaan in de hoop op een beter leven. Maar ook dichterbij huis. De mensen op ons mooie eiland die om welke reden dan ook aan de rand van de samenleving terecht zijn gekomen. Mensen die – net als Jozef en Maria – op zoek zijn naar onderdak, naar warmte en geborgenheid; naar een plek om tot rust te komen. Dit zijn basisbehoeften waar ieder mens recht op heeft; een soort sociale grondrechten zo u wilt. Het is aan ons allen om onze ogen hiervoor open te houden en deze mensen een hand te reiken; niet alleen thuis, maar ook in de bario en in ons land.

Gelukkig zijn er al veel mensen die een positieve bijdrage aan onze samenleving leveren. Ik wil deze mensen, zij die hoop bieden, dan ook van harte danken voor hun inzet. Ik doel dan op de velen onder ons die zich vaak vrijwillig en belangeloos inzetten voor de jeugd, de ouderen, de zieken en de minder draagkrachtigen. Het zijn deze mensen die het verschil maken; van hen kunnen we er niet genoeg hebben.

Medeburgers,

Op 10 oktober jongstleden was het vijf jaar geleden dat Curaçao de status van autonoom land binnen het Koninkrijk kreeg. De landen in het Koninkrijk stonden in die periode helaas niet altijd naast elkaar, maar soms ook tegenover elkaar. Zeker in tijden dat je het niet met elkaar eens bent is het zaak om elkaar te blijven opzoeken, het gesprek aan te gaan en te kijken hoe meningsverschillen kunnen worden opgelost dan wel werkbaar kunnen worden gemaakt. We zijn met vier verschillende landen in één Koninkrijk, en om de relatie verder te ontwikkelen moeten we bruggen bouwen en elkaar te allen tijde stevig blijven vasthouden.

Ik noemde het vijfjarig bestaan van ons land. Hoewel de verwachtingen destijds hoog gespannen waren is het lustrum er een dat niet louter positieve gevoelens opwekt. Het is ook de vraag of de verwachtingen achteraf gezien wel realistisch waren. Velen vinden dat Curaçao er in deze periode niet of onvoldoende op vooruit is gegaan. Zo is de criminaliteit nog steeds een ernstig probleem en is als gevolg daarvan het gevoel van veiligheid onder de bevolking de afgelopen vijf jaar niet toegenomen. Ook is de economische situatie nog steeds niet florissant en sociaal maatschappelijke vraagstukken schreeuwen erom om opgelost te worden. Het is helaas nog altijd zo dat simpele zaken als een woning, een fatsoenlijke maaltijd, deugdelijke scholing en een baan niet vanzelfsprekend zijn op ons eiland. Het is onze taak, nee sterker nog, onze plicht, om dit tij te keren en niet in de situatie te berusten. Een positieve grondhouding is daarbij onontbeerlijk. Elke vooruitgang, hoe klein ook, begint met een positieve kijk op de zaken.

We zien deze vooruitgang ook daadwerkelijk voor onze ogen plaatsvinden. We investeren nadrukkelijk in ons land en in voorzieningen voor onze eigen mensen. Neem de recente verbeteringen in de binnenstad, de vele wegenbouwprojecten overal op het eiland en neem het Hospital Nobo Otrabanda dat momenteel aan de Hamelbergweg verrijst. Dit alles komt niet zonder slag of stoot tot stand, maar uiteindelijk zijn het prestaties waar de bevolking van Curaçao met recht trots op kan zijn en waar we decennia lang heel veel profijt van gaan hebben.

Het is in mijn ogen ook positief dat we er als samenleving in toenemende mate in slagen om moeilijke maatschappelijke vraagstukken, hoewel soms pijnlijk, bespreekbaar te maken om uiteindelijk ons leven op ons dushi Kòrsou beter te maken. Maatschappelijke discussies over milieuvraagstukken, pensioenvoorzieningen of rond de inrichting van de openbare ruimte worden vandaag de dag volop gevoerd. Niet alleen op de klimaattop in Parijs wordt over de uitstoot van broeikasgassen gesproken, ook op ons eigen eiland wordt er een intensieve discussie gevoerd over de voor- en nadelen van de Isla-raffinaderij. Het is belangrijk dat deze discussie open en fair gevoerd wordt waarbij enerzijds recht wordt gedaan aan het economisch belang van de raffinaderij voor Curaçao, maar dat tegelijkertijd ook ruimte wordt gegeven aan degenen die de nadruk leggen op de gezondheids- en milieuaspecten die raffinage met zich meebrengt.

Het zijn als gezegd vaak moeilijke kwesties die gekenmerkt worden door veelheid aan divergerende meningen en belangen. We moeten echter als samenleving ook in staat zijn om ook over dergelijke lastige thema’s op een constructieve wijze met elkaar het gesprek aan te gaan. Wanneer we daar in slagen, dan hebben we in mijn ogen gezamenlijk een flinke sprong voorwaarts gemaakt.

In 2015 hebben zich op politiek niveau verschillende wijzigingen voorgedaan. We kunnen ons opmaken voor 2016. De voor dat jaar geplande parlementsverkiezingen geven de burgers van Curaçao de kans om aan de politiek aan te geven welke prioriteiten zij voor het land zien. Ik hoef u niet uit te leggen hoe belangrijk stemmen is; het is niet voor niets een grondrecht. Van belang is dat u uw stem daadwerkelijk gaat uitbrengen opdat uw invloed, uw democratisch recht, niet verloren gaat.

Beste medeburgers,

In het Koninkrijk, in het land Curaçao, in de bario en ook thuis, overal komen conflicten en tegenstellingen voor. Vaak is het zo dat een gebrek aan vertrouwen hieraan ten grondslag ligt. We moeten hard aan het opbouwen van vertrouwen blijven werken. Soms is het nodig dat we daarvoor over onze eigen schaduw heen stappen en de ander de hand reiken. Aarzel dan niet, neem die eerste stap. We moeten niet uit elkaar groeien, maar juist naar elkaar toe, want we hebben elkaar nodig. Niet alleen, maar juist samen, staan we sterk tot welzijn van ons volk!

Ik wil deze kersttoespraak eindigen door u en de uwen, mede namens mijn echtgenoot Herman, een vreugdevol kerstfeest toe te wensen alsmede een gezegend Nieuwjaar

Diskurso di Pasku di Gobernador di Kòrsou, 2016

Estimado Konsiudadanonan,

Pasku! Fiesta di nasementu di Kristu Hesus: nasementu di E yu ku ta duna konfiansa pa futuro na tur hende di bon boluntad. Nos ta preparando pa drenta 2017, un aña ku nos ta bai topa ku masha hopi bon intenshon, speransa i konfiansa.

Konfiansa den futuro i konfiansa di nos un, den otro, ta sumamente importante, pasobra konfiansa ta loke ta tene nos komunidat huntu, konfiansa TA e salbabida riba kua nos sosiedat ta drif. Sin konfiansa ta imposibel pa un sosiedat funshoná, pa no papia mes di su posibilidat di por sigui desaroyá mas aleu. Konfiansa t’e fundeshi di tur komunidat, ke men di esun di nos tambe. Kaminda tin falta di konfiansa, deskonfiansa ta lanta kabes, ta mustra e banda robes di e mesun medaya. Lamentablemente, meskos ku na otro partinan di mundu, falta di konfiansa serka nos siudadanonan tambe i na medida kresiente,  ta klaramente visibel.

Investigashon ku nos Ofisina Sentral di Senso a hasi resientemente, ta mustra ku siudadanonan di Kòrsou mas i mas ta pèrdiendo fe den nos demokrasia. T’asina ku un di entre kuater persona so ta indiká ku nan ta interesá den polítika. Ku esei nos ta nota ku e abismo proverbial entre siudadano i polítika, lamentablemente ta mas grandi ku nunka. Pero e málkontentu akí no ta konta pa polítika so. Nos konfiansa den otro institushonnan manera gobièrnu, prensa, sindikato i asta den nos sistema hudisial tambe ta abou. Preokupante ta ademas, ku e konfiansa entre siudadanonan un ku otro tambe a mengua. Sifranan ta mustra ku ta un di entre tres hende ta konsiderá ku mayoria di hende ta di konfia. Kaminda ántes bo por a sali bai hasi rospondi sin problema, sin nodi di sera bo port’i kas, realidat awendia ta otro. Ku e desaroyonan akí, Kòrsou ta sigui un kurso ku na mas lugá na mundu hende ta mira. E rasonnan pakiko e konfiansa ta bayendo atras, no ta fásil pa definí. Sumamente kla   ta sí, ku hopi di boso ta haña ku por mihó i ku mihó mester por.

Pa por restourá e konfiansa violá, ta di gran importansia pa nos rekonosé kon esei a sosodé. Nos mester evitá ku nos ta sigui bira lomba pa e institushonnan i pa otro. Nos no mester pèrdè nos mes tampoko den negativismo, sino ser mas onesto ku otro, purba generá ekspektativanan realístiko, aktua di forma transparente i kisas nos mester pone mas énfasis riba sentido síviko i riba interes general na lugá di riba desaroyo individual. Huntu nos mester aspirá na mustra sinseridat den nos manera di anda..., den nos motibu- i e metanan ku nos ke logra.

Anto den e esfuerso akí nos no mester mira otro hende so, sino mira nos mes tambe. Ta klaro ku nos institushonnan t’ei pa sirbi komunidat, pero kada siudadano tin enfátikamente su propio responsabilidat ora ta trata di preokupashon pa kuido di nos sosiedat. Konfiansa tin di bini di dos banda. Nos komo siudadano tin di habri nos mes pa aserkamentu di otro hende, mustr’é rèspèt i ofres’é espasio pa komunikashon. Ta piedanan esensial pa pone un fundeshi riba kua por konstruí konfiansa. Ta e ora ei so nos por kambia huntu e rumbo akí i restourá e konfiansa.

Anto sin duda esaki ta konta tambe pa konstrukshon di konfiansa entre paisnan. E vínkulo di tantu tempu ku ta eksistí entre e paisnan di nos Reino, ta unu di ‘ups and downs’. Meskos ku den un matrimonio, kaminda hopi bia nos ta di akuerdo ku otro, pero tin bia nos opinionnan ta diferensiá fuertemente. Meskos ku den un matrimonio, aki tambe ta konta ku... konfiansa, kompromiso i determinashon ta base pa un relashon sano. Ta di importansia ku huntu nos ta sigui invertí i traha riba nos relashon. Ta e ora ei so Reino lo ta mas ku djis un struktura estatal di algun pais. Ta nos enkargo esaki i ta nos deber di kumpli.

Estimado konsiudadanonan,

Trabou tin, pero afortunadamente e investigashonnan ta mustra tambe ku tin hopi desaroyo positivo. Ku tur rason bo ta masha orguyoso di Kòrsou i di nos kultura. Por lo general bo ta satisfecho i gran mayoria di boso ta di opinion ku boso posishon sosial den e añanan benidero ta bai mehorá i boso ta dispuesto na tuma inisiativa pa logra esaki. Bo ta positivo tokante e situashon den kua bo famia ta biba i tokante e bario kaminda bo tin bo kas. Al fin i al kabo bo ta un hende sosialmente komprometí, bo ta partisipá aktivamente den komunidat i bo ta mustra kon dispuesto bo ta... trahando ku dedikashon i sin interes propio na benefisio di gruponan vulnerabel manera mucha pober, desempleado, ansianonan i hendenan ku desabilidat. Tur esaki ta manifestashon di amor pa próhimo i kompashon, loke ta duna speransa i konfiansa den futuro. Un futuro di bo mes, di bo famia, di bo bario, di bo pais i di nos Reino.

Mi ke kaba ku un sita di e eskritor John Maxwell. E ta afirmá: "Hende ta konstruí konfiansa ku otro kada bia ku bo skohe integridat na lugá di imágen, ora bo skohe bèrdat na lugá di kumbiniensia, òf honor na lugá di benefisio personal.”

Ora huntu nos pone e pensamentu akí den práktika aña ku ta bini, mi tin tur konfiansa ku nos ta bai tin un 2017 fantástiko!

Mi ke ripiti: "Hende ta konstruí konfiansa ku otro kada bia ku bo skohe integridat na lugá di imágen, ora bo skohe bèrdat na lugá di kumbiniensia, òf honor na lugá di benefisio personal.”

Tambe na nòmber di mi esposo Herman mi ke deseá boso tur un fiesta di Pasku bendishoná, sperando ku aña nobo lo trese hopi prosperidat, salú i union den pueblo.